Φίλιππος Ν. Συνοδινός
Ορθοδοντικός
Πόνος και δυσκολίες από την ορθοδοντική θεραπεία
Πόνος και δυσκολίες από την ορθοδοντική θεραπεία


 

Ποιες είναι οι συχνότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς με την τοποθέτηση των μηχανισμών;
Η τοποθέτηση των ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών στα δόντια συνεπάγεται την μεταβολή της μορφολογίας των δοντιών όπως την αντιλαμβάνονται η γλώσσα, οι παρειές και τα χείλη και την οποία θα χρειασθεί να συνηθίσουν. Έτσι συχνά παρατηρούνται ορισμένα προσωρινά λειτουργικά προβλήματα όπως είναι ο ερεθισμός του στοματικού βλεννογόνου από την τριβή του με τα σιδεράκια που μπορεί να δημιουργεί ακόμα και επιφανειακές άφθες. Σε διάστημα που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες η λειτουργία των μαλακών ιστών προσαρμόζεται στη νέα αυτή μορφολογία των δοντιών σε βαθμό όπου στο διάστημα που ακολουθεί την αφαίρεσή τους ο ασθενής αναφέρει ότι νοιώθει το στόμα του άδειο. Εκτός από αυτά τα προβλήματα της δυσανεξίας κατά κανόνα παρατηρείται και κάποιου βαθμού ευαισθησία των δοντιών ιδιαίτερα κατά τη μάσηση. Η ευαισθησία αυτή ακολουθεί κυρίως την αρχική και κατά δεύτερο λόγο κάθε επόμενη ενεργοποίηση των ορθοδοντικών μηχανισμών. Αυτή είναι επίσης προσωρινή και η έντασή της εξαρτάται την υποκειμενική αντίληψη του πόνου. Η τοποθέτηση των ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών σε κάθε περίπτωση συνεπάγεται δυσκολία στην επίτευξη αποτελεσματικής υγιεινής των δοντιών. Η καθημερινή φροντίδα των δοντιών με τη χρήση οδοντόβουρτσας και οδοντικού νήματος χρειάζεται περισσότερη προσοχή και επιδεξιότητα ενώ σε πολλές περιπτώσεις ενδείκνυται η χρήση συμπληρωματικών μέσων όπως είναι τα μεσοδόντια βουρτσάκια και τα στοματικά διαλύματα. Τέλος, σπάνια μπορεί να επηρεάζεται η ομιλία από την εφαρμογή ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών στην υπερώα αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις αυτές τα προβλήματα είναι προσωρινά.
 
Πονάνε τα σιδεράκια;
Η διαδικασία τοποθέτησης των ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών στα δόντια δεν είναι καθόλου επώδυνη. Περιλαμβάνει την προετοιμασία της οδοντικής επιφάνειας, την τοποθέτηση των μηχανισμών στις επιλεγμένες θέσεις με ακρίβεια και τη συγκόλλησή τους με εντελώς ανώδυνο τρόπο. Αμέσως μετά από την εφαρμογή των ορθοδοντικών δυνάμεων και εφ’ όσον αυτές κυμαίνονται σε βιολογικά ανεκτά όρια δημιουργούνται άλλοτε άλλου βαθμού συμπτώματα αυξημένης κινητικότητας, ευαισθησίας στην επαφή μεταξύ τους ή και πόνου των δοντιών και η οποία στα παιδιά συνήθως διαρκεί 2-3 ημέρες. Από τους ενήλικες ασθενείς συχνά αναφέρονται μεγαλύτερα διαστήματα ευαισθησίας και πόνου των δοντιών που μπορούν να φθάνουν και την μία εβδομάδα. Η ευαισθησία των δοντιών μπορεί να παρατηρείται μετά από κάθε ενεργοποίηση όχι όμως με την ίδια ένταση και διάρκεια.
πνευστού οργάνου σε σχέση με αυτά
 


Τι πρέπει να προσέχει αυτός που τα φοράει; Υπάρχουν τροφές/συνήθειες που θα πρέπει να αποφεύγει;
Η εφαρμογή ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών στα δόντια συνεπάγεται την ευκολότερη προσκόλληση τροφών σε αυτά και ταυτόχρονα τη δυσκολότερη απομάκρυνσή τους από αυτά. Έτσι οι ασθενείς εκτίθενται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εναπόθεση οδοντικής πλάκας και εμφάνισης τερηδόνας και ουλίτιδας. Για το λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγεται η συχνή λήψη μικρών γευμάτων στα ενδιάμεσα των κυρίων γευμάτων τα οποία πάντοτε πρέπει να ακολουθεί η προσεκτική στοματική υγιεινή. Ακόμη, για τον ίδιο λόγο καλό θα είναι σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας να περιορίζεται η λήψη τερηδονογόνων τροφών και τροφών που εύκολα προσκολλούνται στα δόντια.
Επιπλέον, προκειμένου να αποφευχθεί η αποκόλληση των ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών συστήνεται η πλήρης αποφυγή κατανάλωσης ιδιαίτερα σκληρών τροφών όπως είναι π.χ. το παξιμάδι ή η κόρα του ψωμιού. Κατά κανόνα συστήνεται στους ασθενείς να αποφεύγουν να δαγκώνουν και να κόβουν την τροφή με τα δόντια αλλά προτείνεται αφού την τεμαχίσουν στο πιάτο, στο στόμα απλά να την μασούν. Οι δε παραδοσιακοί τρόποι κατανάλωσης τροφών και επιδορπίων όπως είναι τα παϊδάκια, τα σουβλάκια και οι μπάρες σκληρής σοκολάτας θα πρέπει προσωρινά να ανασταλούν μέχρι να αφαιρεθούν τα σιδεράκια από το στόμα ώστε να περιορισθούν οι έκτακτες επισκέψεις στον ορθοδοντικό και να μην παραταθεί χωρίς λόγο η διάρκεια της θεραπείας.
 
Το παιδί μου έχει αλλεργία στο νικέλιο. Μπορεί να υποβληθεί σε ορθοδοντική θεραπεία;
Οι περισσότεροι από τους ορθοδοντικούς μηχανισμούς που εφαρμόζονται στην καθημερινή κλινική πράξη, περιλαμβάνουν μεταλλικά στοιχεία με δυνητικά αλλεργιογόνο συμπεριφορά, όπως είναι το νικέλιο, το κοβάλτιο και το χρώμιο. Οι ανεπιθύμητες αλλεργικής φύσεως παρενέργειες των μεταλλικών ορθοδοντικών υλικών, γενικά περιλαμβάνουν εξωστοματικές και ενδοστοματικές εκδηλώσεις υπερευαισθησίας, όπως ερυθρότητα, οίδημα, κνησμός, έκζεμα, ξηρότητα, άλγος, ρίκνωση και απολέπιση του δέρματος και φλεγμονή των ουλικών ιστών. Σε γενικές γραμμές, φαίνεται ότι ο κίνδυνος εμφάνισης υπερευαισθησίας στο νικέλιο που περιέχεται στους μεταλλικούς ορθοδοντικούς μηχανισμούς είναι σχετικά μικρός και αφορά κυρίως τους ήδη ευαισθητοποιημένους ασθενείς. Στις περιπτώσεις με ιστορικό υπερευαισθησίας ή όπου εκδηλώνονται κλινικά αλλεργικές αντιδράσεις σε ορθοδοντικά υλικά που περιέχουν νικέλιο (οι οποίες είτε ταυτοποιούνται κατά την αρχική λήψη ιστορικού ή αναγνωρίζονται σχετικά εύκολα μέσω της κλινικής εξέτασης), προτείνεται η εναλλακτική εφαρμογή υποκατάστατων υλικών ή κραμάτων που δεν περιέχουν νικέλιο στη σύστασή τους ή/ και η τροποποίηση του θεραπευτικού σχεδίου. Oι «ύποπτοι» νικελιούχοι ορθοδοντικοί μηχανισμοί, μετά από την εκδήλωση των αλλεργικών αντιδράσεων πρέπε σε κάθε περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης να αφαιρούνται άμεσα. Επιπλέον μέτρο προφύλαξης αποτελεί η κάλυψη των μεταλλικών στοιχείων με πλαστικά καλύμματα, ώστε να αποφεύγεται η άμεση επαφή τους με το δέρμα ή με το στοματικό βλεννογόνο. Σε ειδικές περιπτώσεις όπου υπάρχει αντικειμενικός κίνδυνος εκδήλωσης σοβαρού βαθμού αλλεργικού επεισοδίου, όπως προκύπτει από τη σχετική γνωμάτευση του υπεύθυνου ειδικού αλλεργιολόγου, προτείνεται η εφαρμογή εναλλακτικών- πιθανώς εν μέρει συμβιβαστικών, ως προς το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα- θεραπευτικών σχεδίων και μόνο σε ακραίες περιπτώσεις, η άρνηση της εφαρμογής οποιασδήποτε μορφής ορθοδοντικής θεραπείας, καθώς πάντοτε προέχει η προστασία της γενικής υγείας του ασθενούς.